Ze ligt half op haar zij en dat haar barstensvolle lijf lijdt, zie je aan alles. Haar ogen wijd opengesperd. Haar blik verwilderd. Ze zoekt. Ze zucht. Ze wanhoopt. Ze worstelt. Ze strekt. Ze strekt zo hard, dat haar achterpoten los komen van het stro. Kijk, hoe haar baarmoeder haar eerste jong eruit werkt. Ik wil iets doen, haar verlossen. Maar meer dan kijken hoeft niet. Kijken en verwonderd toe zien hoe het snuitje van de kleine, steeds meer en meer ruimte inneemt, in haar diep roze strak opgespannen ‘achterkantje’. Ik moedig haar van binnen aan en weet dat als het dampende natte lijfje zo op het stro geglibberd is, ze alles direct weer vergeten lijkt en over gaat tot de orde van de schapendag. Opstaan, omdraaien en ijverig gaan likken, knabbelen en porren tot het lam aan de praat is.
Je overtuigingen over bevallen zijn van groot belang voor het uiteindelijke verloop daarvan. Overtuigingen worden gevormd door alles wat je bewust -en onbewust- opslaat vanuit je opvoeding, je sociale leven en de (sociale) media. Zo was ik dus in de heel erg gelukkige omstandigheid om een groot deel van mijn jeugd door te mogen brengen op de boerderij, waar ik in het vroege voorjaar dag en nacht met mijn neus bovenop taferelen als hierboven kon staan. Van jongs af aan deed en doet mij dit geloven, dat bevallen iets adembenemend zwaars en pijnlijks is, maar ook iets tijdelijks en bovenal iets heel moois en natuurlijks. Het kan geen toeval zijn dat ik mijn eigen bevallingen later ook precies zo heb ervaren.
Terug naar de boerderij, was alleen maar rustig in een hoekje van de stal zitten meestal genoeg. Soms even voelen, pootjes opvissen en klaarleggen voor de startduik de wijde wereld in. Of na de finish even helpen het natte snuitje vrij van slijm en vliezen te maken. Maar meer hoefde er niet te gebeuren. Ja, bij de schapen voelen of er misschien nog eentje in zat, dat mochten we ook graag doen. Next level grabbelton was dat, waarbij ik het als kind logisch vond dat als er een lam uit kon, er toch zeker ook een arm in kon. Maar met de kennis van nu kijk ik daar misschien toch ietsje anders tegenaan.
Soms, heel soms eigenlijk maar, moest er echt geholpen worden en kwam de hand van de veearts er aan te pas. Dan was er iets mis met (de ligging van) het jonge dier. Of met de conditie van de moeder. Of in de relatie tussen beide. Want Moeder Natuur heeft het allemaal serieus goed bedacht, maar ook zij hapert wel eens. Ook dat is de natuur. Kun je niks aan doen.
Hoewel als ik terug denk, zat het ‘m soms ook wel een beetje in onze eigen eigenwijsheid als de natuur het liet afweten. Zo was de eerste keizersnede die ik meemaakte bij een dikbil. Natuurlijk niet helemaal het oorspronkelijke design van de koe... In de paardenstal was ze gezet met haar mooie dikke billen en ik vond het indrukwekkend. Gewoon staand gebeurde het allemaal. De grote kalme veearts in zijn donkergroene schort, die zijn scalpel van boven naar beneden door de kaalgeschoren paarse rechthoek op haar linkerflank trok. Het stevige kalf dat daarna ergens uit het beest opgediept werd en met twee man sterk eruit getild. En de grove hechtsteken door die taaie huid tot slot, terwijl de koe aan de voorkant inmiddels al druk bezig was met haar eerste moedertaken.
Maar goed, in de meeste gevallen ‘rolde’ het dus gewoon en was het met de handen op de rug verwonderd toekijken. En rolde het niet, ook dan kwam het bijna altijd goed.
En zo is het denk ik ook bij onze eigen diersoort. Bevallen is nu eindelijk eens iets in je leven waar je weinig voor hoeft te doen en dat je gerust aan iemand anders kunt over laten. Aan het dier dat nog diep binnenin je zit. Je hoeft er geen controle over te hebben. Je hebt er geen denkhoofd voor nodig. Liever niet zelfs. Een schaapachtig IQ is meer dan genoeg. Laat maar rollen. Laat het los. Laat je verwachtingen los. Laat je lijf los. En laat je kleine los. Om hem of haar daarna, als de klus geklaard is, weer in je snuit en in je alles op je nemen, zoals alleen een moederbeest dat kan.
Maar ja, we hebben dat brein nu eenmaal ontwikkeld als homo sapiens, dus daar moeten we toch iets mee. Alles lezen, kijken en volgen over bevallen totdat je denkt dat je controle hebt over het geheel, is niet de manier om je bevalling tegemoet te gaan. Maar je kop in het zand steken en maar zien wat er gebeurt ook niet. We hebben immers de ‘luxe’ voor onszelf gecreëerd dat er zoveel keuzes en mogelijkheden zijn, daar moet je je gewoon op voorbereiden. Zo zijn er maar bijzonder weinig barenden die zich tussen de weeën door nog eens even rustig met hun partner kunnen verdiepen in de diverse voor- en nadelen van de verschillende vormen van pijnbestrijding. Ik noem maar wat.
En daarbij zijn er ook zoveel handvatten vooraf te leren, om je denkhoofd tijdens je bevalling een beetje te koest te houden. Ademtechnieken met name, want je adem heb je altijd bij je en is eigenlijk het enige in het hele fysieke proces waar je wél zelf invloed op hebt. Je volledig kunnen focussen op je ademhaling, zou eigenlijk elke zwangere met hersens moeten leren voor haar bevalling.
Goed geïnformeerd kunnen kiezen wat er te kiezen valt en handvatten verzamelen, maken het dus wel degelijk zinvol om je voor te bereiden. Kijk in je voorbereiding of je een Plan A kunt maken: wat als alles naar wens gaat. Een Plan B voor als het anders loopt en je keuzes moet maken. En een Plan C: je mindset alvast zo hebben, dat als je om gezondheidsredenen even geen keuze hebt, je je ook daaraan kunt overgeven.
Prepareer samen met je (bevallings)partner je denkhoofd vanaf ongeveer week 30, zodat dat van hem/haar aan blijft, maar dat van jou tijdens je bevalling uit kan. Dat jij alleen nog maar hoeft te ademen en het te laten gebeuren. Dat je blind kunt vertrouwen op het proces, op jouw lichaam, op jouw (bevallings)partner(s) daar in het hoekje van de stal en op de medische professionals, die bij ons gelukkig ook op elk moment klaar staan om je te helpen als het onverhoopt niet lekker rolt.
Dus ben je zwanger? Bereid je voor en baar als een beest. “Bevallen is makkelijker dán je denkt en moeilijker áls je denkt,” las ik eens. En zo is het.
Comments